"Apa wis rumangsa dhemen sampeyan dadi wong adigang, adigung, adiguna? Apa wis seneng ati sampeyan isa ngapusi lan nglarani atine liyan?" Saman takon karo ndeleng mripate Mat Soleh, anggota DPRD sing mampir ning gubuge sakwise sakanca nekani panen raya melon.
"Ya sabenere iku kanggo mbentengi awakku, Kang, supaya slamet lan menang ngadhepi sapa wae. Iki politik, dadi ora isa campur karo agama," jawabe Mat Soleh.
"Agama kuwi ageman, sandhangane ati. Apa laku sampeyan wektu dadi pejabat kaya ngene iki beda karo wektu nindakake kuwajiban agama marang Gusti? Sing sampeyan karepake slamet saka apa? Menang ngadhepi sapa? Wong slamet lan menang iku balik marang awake dhewe. Ana seja ora tumeka, ana teka ora tumanja. Dhasare rasa semeleh mring panguwasane Gusti, becik apik marang liyan," ujare Saman.
"Iku wis dadi kuwajibanku minangka nayaka praja sing saben dina berpolitik, Kang. Karo sapa wae lan bab apa wae. Apa maneh wong biyasa kaya aku, wong ngalim wae ya isih kaya ngono. Nek aku kudu jujur, ya prekara siji iki, merga isih abot ndunyaku. Ngutamakake rebut bener lan panguwasa," semaure Mat Soleh karo ndhiluk semu isin.
"La iya bener kuwi rak mung siji. Kok dienggo rebutan wong akeh ki piye?" ujare Saman.
"Walah... lak aku kalah iki, Kang?" Mat Soleh mesem kecut merga kebedhol rasane.
"Iki ora kalah-kalahan. Aku mung ndunungake. Paribasane sholat nganti bathuk sampeyan mlocot, naging yen sampeyan ora laku becik lan ora ngreti dalan balik mring Gusti banjur kepriye? Akire bingung, kesasar. Kaya bingung ning alas, sampeyan ora ngerti dlan balik omah. Mangka jarene innalillahi wa'innalillaihi rajiun. Ingsun saka Gusti Allah lan marang Gusti Allah bakale balik. Yen arep dandan-dandan njaba kuwi becike mrenahake njero awake dhewe. Nek sampeyan mokn ngingu aji-aji iku thok, ora eroh dalane balik marang Gusti Allah terus piye?" pitakonane Saman ndadekake Mat Soleh sakanca cek-klakep. Mbokmenawa mikir njero awake dhewe-dhewe.
"Nek mungguh awakmu, apa wong Jawa iki pancen digariske paten-pinaten, Man?" Srinthil, mbakyune Saman, nrambul rembugan sakwise mlebu nggawekake wedang.
"Kenapa kowe takon kaya mangkono, Yu?" wangsulane Saman.
"Aku lagi ngangen-angen aksara Jawa. Uga lakon Dora lan Sembada, Ken Arok, Arya Penangsang, nganti tekane kedadeyan G30S patang puluh pitu taun kepungkur. Kira-kira apa kedadeyan sing ana kuwi duwe sesambungan karo aksara sing cacahe padha karo drijine menungsa iki?" sambunge Srinthil karo ndudohake driji tangane, banjur lungguh dhingklik kayu cedhak cendhela.
"Sakehing rupa bisa gawe tuladha waton bisa ndhapukake kemiripane, Yu. Kaya aksara Jawa, sing dipateni kuwi aksara sing ora kanggo. Seje karo menungsa, senajan dipateni ya tetap kanggo. Kanggo, nanging ya kudu dipateni. Merga yen gak ana sing dipateni, ora bisa merusake laku unine wacanan mau," Saman semaur karo kaya nerawang mendhung sepisanan ning mangsa ketiga dawa iki.
"Nek sing dipateni kuwi salah sijine kanggone supaya tulisan sing ana kena diwaca, terus nek wis ana wacan kaya ngono apa ya arep paten-pinatenan maneh?" Srinthil takon maneh sinambi sluku.
"Ngene..., mateni kuwi butuh wektu saklakon nganti tamat. Nanging nek arep ana jejer lakon lan wacanan anyar, ya mesthi kudu ana sing diuripi lan sing dipateni. Merga iku wis genepe. Mung tembung nglegena lugu mligi sing ora kena dipateni. La aksara sing ora isa dipateni iku aksara sing iseh nglegena, mungguh gawe wacanan ya wacan sing nglegena," ujare Saman.
"Aksara nglegena lugu lan mligi sing ora kena dipateni kuwi contone piye, Man?" Srinthil takon maneh.
"Contone tembung 'Jawa' lan 'tata cara'. Sakbenere iseh akeh tembung nglegena sumebar isa diwaca, nanging ora gampang dipateni merga gak salah," Saman mangsuli karo nyecek rokok klobote ning watu legok sing digawe asbak.
"La nek kaya mengkono, apa tegese aksara Jawa sing cacahe rong puluh iki isa dadi pasinaon, Kang?" Mat Soleh nyambung rembugan.
"Ya iku pancen dadi pertandane kahanan. Endi-endi wong sing iseh eling tata cara lan mbuktekake nglegenane mesthi ora ana dhasare paten-pinaten. Kejaba mati ngematna lan nyetitekake. Pati patitis tekane janji pesthi," wangsulane Saman.
"Sing pisanan aku dunung, Man, merga kabeh sing ujud wong kuei sedulur. Pancen nyubriyani liyan iku balike ning awake dhewe. Nggorohi liyan satemene padha karo nggorohi awake dhewe. Mbacok liyan padha karo mbacok awake dhewe. Aku dunung. Nanging sing kepindo lan katelu ngenani tembung kejaba mati ngematake lan nyetitakake, pati patitis tekane janji pesthi kuwi jlentrehe kepriye?" pitakonane Srinthil.
"Ngene, Yu, iki seka tembung mati. Mat iku ngematake urip. Ti iku nyetitekake tindak lakune. La loro-lorone kuwi kanggo mapak patitise janji pesthi. Ya pancen kabeh wong bakal ngundhuh wohing pakartine dhewe-dhewe. Kaya wong-wong sing padha paten-pinaten nganggo gaman kuwi. Ya mesthine uga sing milara lan mateni kawit sithik kaya sing ditindakake wong-wong sing korupsi duwite rakyat." kanthi alon lan runut Saman njlentrehake.
Ujare Saman sing pungkasan iku ndadekake Mat Soleh pandeng-pandengan karo kanca-kancane.